Z wiekiem coraz trudniej jest nam znaleźć odpowiednie słowa w odpowiednim momencie, nawet jeśli nasz zasób słów stale się powiększa. Do tej pory nie było jasne, dlaczego tak się dzieje.
Naukowcy z Max Planck Institute for Human Cognitive and Brain Sciences i Uniwersytetu w Lipsku odkryli, że to sieci w mózgu z czasem zmieniają swoją komunikację. To sprawia, że stają się one coraz mniej efektywne.
Młodzi vs starsi
Naukowcy zbadali te powiązania z pomocą dwóch grup – młodszych uczestników badania w wieku od 20 do 35 lat oraz starszych w wieku od 60 do 70 lat. Obie grupy poproszono o wymienienie w skanerze MRI słów należących do określonych kategorii, w tym zwierząt, metali czy pojazdów. Okazało się, że obie grupy wiekowe dobrze radziły sobie z wyszukiwaniem słów.
Młodsi – aktywniejsze obszary językowe oraz w obrębie dwóch sieci
Młodsi byli jednak nieco szybsi. Przyczyną tego mogły być różne aktywności mózgu. Jak się okazało, nie tylko same obszary językowe były bardziej aktywne u młodszych. Wykazali oni również intensywniejszą wymianę w obrębie dwóch decydujących sieci: sieci pamięci semantycznej, w której przechowywana jest wiedza faktograficzna, oraz sieci wykonawczej, która odpowiada za ogólne funkcje, takie jak uwaga i pamięć.
Starsi – aktywniejsze obszary wykonawcze, ale wymiana w obrębie sieci mniej efektywna
Odwrotna sytuacja miała miejsce u osób starszych. W tym przypadku obszary wykonawcze wykazywały większą aktywność, co wskazuje, że zadanie było dla nich ogólnie trudniejsze. Ponadto, wymiana w obrębie kluczowych sieci była mniej efektywna niż u osób młodszych. Starsza grupa najprawdopodobniej korzystała z wymiany międzysieciowej, ale wiąże się to ze stratami.
Wiedza językowa a szybka pamięć robocza
Dlaczego te wzorce aktywności zmieniają się wraz z wiekiem, nie zostało jeszcze w pełni wyjaśnione.
– Z wiekiem ludzie bardziej polegają na wiedzy językowej, którą posiadają, więc wymiana między sieciami staje się bardziej istotna, podczas gdy młodsi ludzie bardziej polegają na swojej szybkiej pamięci roboczej i procesach kontroli poznawczej – wyjaśnia jedną z teorii tych zmian Sandra Martin, doktorantka w MPI CBS i pierwsza autorka badań.
O innym zaskakującym zjawisku – dlaczego to, co widzimy jest bardziej zielone także możesz u nas przeczytać.