Osobom, które ukończyły pięćdziesiąty piąty rok życia, może być znacznie trudniej znaleźć motywację do działania. Może to być spowodowane tym, że szybciej się męczą czy odczuwają różne dolegliwości, których nie zauważali dotychczas. Mogą też widzieć różnice w swojej efektywności czy wydajności, co może być bardzo trudne i zniechęcające do wykonywania czynności dnia codziennego. Zetknięcie się i zdanie sobie z tego sprawy, może doprowadzać do wielu frustracji. Jednak osoby w dojrzałym wieku nie powinny być wykluczane z powodu swojej metryki. Dojrzałość niesie ze sobą wiele pozytywnych i przydatnych cech, których możemy nie zauważyć na pierwszy rzut oka.
Artykuł przygotowała Anna Łubkowska – psycholog, absolwentka SWPS. Specjalizuje się w pracy z osobami neuroróżnorodnymi oraz ze sportowcami. Przyjmuje osoby dorosłe oraz dzieci powyżej 6 roku życia w gabinecie Psycholodzy na Jutrzenki.
Wyzwania motywacyjne w dojrzałym wieku
Wyzwania motywacyjne w dojrzałym wieku mogą pojawić się wraz z mniejszą ilością obowiązków i zmianami życiowymi, takimi jak syndrom pustego gniazda. Kiedy dzieci opuszczają dom, możemy doświadczać poczucia utraty rutyny i istotności w naszym codziennym życiu, co może prowadzić do spadku motywacji i poczucia celu. W takich momentach ważne jest znalezienie nowych pasji, hobby lub celów życiowych, które będą nas inspirować i napędzać do działania. Przyjęcie otwartego podejścia do zmian oraz poszukiwanie nowych możliwości może pomóc nam odnaleźć nowy sens i motywację w dojrzałym wieku.
Zmotywowanie się do różnych czynności może być dużym kłopotem, dlatego uczęszczanie na różne zajęcia, byłoby świetnym pomysłem. Propozycji i możliwości jest naprawdę dużo. Mogą to być kluby seniora czy wyjazdy z osobami w tym samym wieku. Chodzenie na zajęcia rozwijające zainteresowania i poznanie przy okazji rówieśników, z którymi będzie można dzielić swoją pasję, bardzo pomogłoby w znalezieniu motywacji i siły każdego dnia. Każdy z nas, wyczekuje na zajęcia, które lubi i z których może czerpać ogromną przyjemność. Uważam, że jest to świetny pomysł na to, aby być aktywnym i poznać innych ludzi. Inną opcją, może być wolontariat. Wszyscy chcemy czuć się potrzebni. Fakt, że będziesz mogła/mógł komuś pomóc oraz podzielić się dużą wiedzą i doświadczeniem, sprawi, że poczujesz się wtedy docenienony/a i spełnieniony/a.
Jakie znaczenie ma motywacja dla osób starszych?
Ma ona ogromne znaczenie. Wszyscy szybko odczuwamy spadek motywacji. Tyczy się to każdego wieku. Dzieje się to w momencie, w którym mamy przed sobą trudne lub żmudne zadanie. Kiedy jesteśmy zmęczeni czy przebodźcowani. Osobom starszym jest trudniej zmotywować się z powodu ograniczeń związanych z wiekiem. Potrzebują oni czegoś, co będzie ich napędzało do działania. Coś, dzięki czemu odzyskają siły i witalność.
Odzyskanie motywacji – rola aktywizacji dla osób 55+
Aktywizacja w wieku 55+ to bardzo ważny element zachowania zdrowia i witalności w późniejszym życiu. Problem z motywacją w tym wieku nie oznacza jednak, że należy zwalniać tempo czy ograniczać się w działaniu. Wręcz przeciwnie – jest to dobry moment, aby czerpać radość z życia i nadal być aktywnym zarówno fizycznie, jak i intelektualnie!
Na aktywizację składa się szeroki zakres działań, który obejmuje: sprawność fizyczna i zdrowotną, zaradność, samodzielność, umiejętność bycia w grupie i środowisku, wiara w sens życia, rozwój zainteresowań, pobudzenie wyobraźni i twórczości. To także okazja do poszukiwania nowych wyzwań i doświadczeń, które dodają energii i pasji do codzienności.
W tym wieku warto inwestować w edukację poprzez uczestnictwo w Uniwersytetach Trzeciego Wieku, kursach oraz różnych inicjatywach wspierających rozwój osobisty. Wolontariaty to również doskonały sposób na aktywne uczestnictwo w społeczności oraz dzielenie się swoimi doświadczeniami i umiejętnościami z innymi.
Uprawianie sportu dla wszystkich jest czymś zdrowym i potrzebnym. Jest on niezwykle ważny również dla osób dojrzałych. Regularne poruszanie się, pozwala czuć się młodziej i będą mieć więcej siły. Ważna informacja jest taka, że aktywność fizyczna opóźnia procesy starzenia się. Warto podkreślić, że nie chodzi tutaj o częste i ciężkie treningi. Wykonywanie lekkich ćwiczeń przez 20 minut dwa lub trzy razy w tygodniu, już przynosi duże efekty. Myślę, że na początek najlepszy były basen bądź spacer, bo nie obciążają one stawów.
Pamiętajmy także o znaczeniu prowadzenia zdrowego stylu życia, który obejmuje także zdrową dietę oraz dbanie o równowagę psychiczną. To wszystko razem stanowi fundamenty do późniejszej aktywnej i satysfakcjonującej starości, pełnej energii i chęci do działania.
Jak znaleźć nowe cele i pasje w dojrzałym wieku ?
Przede wszystkim najważniejsze jest tutaj stawianie sobie krótkoterminowych celów. Bardzo pomoże to w skupieniu się na danej rzeczy i na skoncentrowaniu się na tu i teraz. Ustalając sobie konkretnie do czego dążymy i kiedy chcielibyśmy to osiągnąć, pomoże nam bardziej zmotywować się do wielu czynności. Nawet tych podstawowych. Myślę, że to bardzo ważne, bo osoby starsze mogą nie widzieć sensu w tym, co robią. Wiedząc, że realizacja danego zadania czy aktywności przybliży ich do tego, co sobie założyły, spowoduje, że będą znacznie chętniej wstawać z łóżka. W pewnym momencie, zauważą, że wykonują różne rzeczy automatycznie. Ważne są tutaj małe kroczki. W pierwszej kolejności, rozejrzałabym się po okolicy i poszukała jakiś atrakcyjnych zajęć dla seniorów. Jeśli lubicie szydełkować czy malować, to warto zapisać się na takie zajęcia. Jak już wspomniałam wyżej, uczęszczanie na zajęcia, które się lubi i poznanie innych osób, przyniesie wiele korzyści. Osoby dojrzałe, po przejściu na emeryturę mają dużą potrzebę doszkalania się. Brak pracy może wyzwalać dużo trudnych emocji. Zwłaszcza, jeśli było się aktywnym zawodowo przez długie lata. Dlatego, zapisanie się na kurs doszkalający również byłoby super pomysłem.
Znaczenie pozytywnego myślenia
Zachowanie pozytywnego myślenia, z pewnością odgrywa tutaj dużą rolę. Nie jest to proste zadanie, jeśli nie mamy konkretnego celu, pracy i żadnych obowiązków. Domyślam się, że jest to bardzo trudne. Zwłaszcza, kiedy osoby dojrzałe mieszkają same i ich dorosłe dzieci mają już własne życie. Mogą odczuwać z wielu powodów pustkę i brak sensu oraz motywacji. Niezwykle istotne jest, żeby każdego dnia robić coś co pomoże im choć trochę zmienić nastawienie. Zaczęcie dnia od medytacji i skupienie się na oddechu bardzo uspokoiło by ciało i umysł. Negatywne myśli na pewno będą się pojawiać. Wszystko wymaga czasu. Na zmianę myślenia składa się wiele czynników. Poranna medytacja na pewno da poczucie spokoju i bardzo wyciszy. Porozmawianie z kimś czy pójście na ulubione zajęcia również mogą wpłynąć bardzo pozytywnie.
Rola motywacji w utrzymaniu satysfakcji zawodowej
Motywacja jest bodźcem, który sprawia, że ludzie są bardzo zmobilizowani do działania. Dzieli się ona na wiele rodzajów. Są to: motywacja wewnętrzna, zewnętrzna, poznawcza, społeczna, osiągnięć czy unikania. Każda z nich może napędzać i pomóc w tym, aby odczuwać dużą satysfakcję z wykonywanej pracy. W przypadku osób starszych może to być znacznie trudniejsze z powodu różnych ograniczeń. Jednak, wierzę, że zastosowanie kilku kroków, wpłynie pozytywnie na ich motywację w miejscu pracy. Pierwszy krok, to rozpoznanie własnych osiągnięć. Prowadzenie dziennika sukcesów, w którym będziemy mogli zapisywać swoje postępy i mniejsze bądź większe zwycięstwa, wzmocni poczucie naszej skuteczności. Drugim krokiem jest rozwijanie umiejętności i kompetencji, czyli branie udziału w różnych szkoleniach, kursach. Trzeci, to budowanie pozytywnych relacji w pracy. Jest to bardzo ważny aspekt, ponieważ relacje z innymi sprawiają, że czujemy się lepiej i gdzieś przynależymy. Ostatni krok, to praktykowanie samoakceptacji. Praca nad akceptacją swoich ograniczeń i porażek jest bardzo istotna. Dzięki niej będziemy umieli lepiej radzić sobie z niepowodzeniami i z czasem nie będą one aż tak wpływały na nasze poczucie własnej wartości i motywacji.
Aktywność zawodowa u osób 55+
Dla osób dojrzałych jest bardzo ważne to, aby być aktywnym zawodowo najdłużej jak to możliwe. Istotne jest dla nich też to, żeby brać udział w życiu społecznym. Osoby 50+ nie chcą odchodzić na emeryturę i wolą pracować tyle, ile będą w stanie, ponieważ chcą się czuć użyteczni i potrzebni. Bardzo chcą też pomagać innym, być wśród ludzi i być aktywnym umysłowo i fizycznie. Czynniki, które motywują osoby starsze do pracy, to pasja do wykonywanego zawodu i chęć uczenia się. Z tego powodu, trudno jest im wyobrazić sobie życie bez miejsca, w którym mogą się nieustannie rozwijać i poszerzać swoją wiedzę. Na szczęście bycie na emeryturze nie musi równać się z brakiem rozwoju. Można udzielać się w wielu inicjatywach i poszerzać swoją wiedzę na różne sposoby.
Strategie motywujące osoby starsze do kontynuowania pracy w wieku emerytalnym
- Przydzielenie pracownikom, którzy mają długi staż pracy rolę mentora bądź trenera, który będzie przyuczał młodsze osoby do pracy.
- Wspólny projekt (starszy pracownik z młodszym, starszy pracownik będzie mógł przekazać wiedzę młodszemu).
- System mentoringu, który nie obciąży pracą starszych pracowników.
- Elastyczny czas pracy (realizacja powierzonych zadań przez osiem godzin, brak godziny rozpoczęcia i zakończenia).
- Pracownicy 55+ nie muszą pracować w godzinach nadliczbowych.
- Zwolnienie ze zmian nocnych.
- Możliwość wykonywania pracy zdalnej.
- „Premia seniora” (przyznawana nagroda za długi staż pracy, wysiłek).
Podsumowanie – utrzymywanie aktywności społecznej w starszym wieku
Aktywność osób starszych łączy się z takimi potrzebami jak: rozwój osobisty, poczucie własnej wartości, przynależność, realizowanie planów życiowych, przystosowanie się do zmieniających się warunków, oczekiwań społecznych i własnych możliwości. W przypadku osób starszych, aktywność jest podstawową potrzebą, bo przyczynia się do prawidłowego rozwoju. Jest też podstawą leczenia różnych chorób i opóźnia starzenie się. Brak aktywności i kontaktów społecznych oraz poczucie, że nie jest się potrzebnym, doprowadzić mogą do izolacji, samotności i pustki. U dojrzałych osób bardzo ważne jest, aby być aktywnym psychicznie, bo to wydłuża aktywność fizyczną. Mam nadzieję, że pomimo ograniczeń, będą mogli zrealizować wszystkie potrzeby, o których napisałam wyżej.
Wierzę, że osoby 50+ nie będą tak wykluczane. Jak już powiedziałam na początku, mają oni naprawdę dużo zalet i cech, które mogą być użyteczne w wielu miejscach pracy, ale nie tylko. Mogą oni dzielić się swoją mądrością z innymi oraz wykorzystać swoje doświadczenie na przeróżne sposoby.