Zmiana pracy po 50. to dla niektórych konieczność, dla innych świadoma decyzja. Bez względu na przyczynę “przebranżowienia” warto się do tego odpowiednio przygotować. Zebraliśmy porady, których zastosowanie może Ci pomóc odnieść zawodowy sukces nawet w dojrzałym wieku.
Utrata pracy po 50 – statystyki
Według badań GUS w 2020 roku aktywność zawodowa osób po 50. roku życia była w Polsce wyższa niż jeszcze rok wcześniej. Spadła również liczba osób bezrobotnych i biernych zawodowo, choć wciąż co czwarty zarejestrowany w urzędzie pracy był osobą po pięćdziesiątce. Z jednej strony statystyki się poprawiają, ale pokolenie Silver nadal boryka się z problemem dyskryminacji na rynku pracy. Dotyczy to szczególnie kobiet – według danych GUS wskaźnik zatrudnienia pań powyżej 50. roku życia był o 16% niższy od wskaźnika zatrudnienia mężczyzn, który wynosił 42%. Tymczasem, jak wynika z badań Eurostatu, w innych krajach Europy wskaźnik ten przekracza często 60%. Zmiana pracy po 50. okazuje się więc nie lada wyzwaniem, szczególnie dla pań.
Kobiety częściej narażone są na przykre skutki ageizmu, czyli dyskryminacji ze względu na wiek. Wielu z nas mogłoby wskazać przykład cioci, koleżanki, sąsiadki, która mimo dobrego wykształcenia czy wieloletniego doświadczenia od miesięcy nie może znaleźć zatrudnienia. Wbrew pozorom firmami, które zamykają się na pięćdziesięciolatków, są nawet pracodawcy uchodzący za przyjaznych pracownikom. Dlatego wciąż należy walczyć ze stereotypami mówiącymi, że pracownik 50+ nie jest techniczny lub nie odnajdzie się w „młodym i dynamicznym zespole”.
Zmiana pracy po 50. – wskazówki
Brak pracy po 50. roku życia jest z pewnością trudnym doświadczeniem, ale można tę sytuację przekuć w osobisty sukces. To dobry moment, by na nowo zredefiniować swoją ścieżkę zawodową. Osoby w tym wieku mają często odchowane już dzieci, spłacone pożyczki i kredyty. Nie są już tak roszczeniowe materialnie jak obecne pokolenie 20- i 30-latków. Nie muszą też w wyborze pracy kierować się odległością od żłobka czy zarobkami, bo dzieci prawdopodobnie już dorosły i w dużej mierze utrzymują się same. W związku z tym “pięćdziesiątka” to dobry pretekst na rewolucję w swoim życiu, jaką może być właśnie zmiana pracy. Co robić, gdy masz 50 lat lub więcej i właśnie straciłeś pracę lub świadomie chcesz ją zmienić? Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci odnaleźć się w nowym położeniu:
- zrób bilans zysków i strat – określ, jakie były Twoje dotychczasowe sukcesy, jakie masz mocne i słabe strony;
- rozważ, co lubisz robić, a które obowiązki nigdy nie należały do Twoich ulubionych;
- zastanów się, co jest dla Ciebie ważne w pracy (zarobki, możliwość pracy zdalnej, a może nauka nowych rzeczy);
- jeżeli nie masz konkretnej umiejętności (nie znasz angielskiego, nie masz prawa jazdy odpowiedniej kategorii), a są one ważne, by wejść na wymarzoną ścieżkę kariery, zapisz się na odpowiedni kurs;
- bierz udział w wydarzeniach branżowych, dzięki którym poznasz specyfikę nowej branży i rozwiniesz swoją sieć kontaktów;
- odezwij się do osób, które mogą Ci pomóc w poszukiwaniu nowej pracy, choć może się to wydawać interesownym zachowaniem, to w wielu przypadkach ludzka życzliwość z pewnością Cię zaskoczy;
- przygotuj CV i list motywacyjny, choć nie zawsze ten drugi dokument jest wymagany; pamiętaj, że nie masz obowiązku podawać w CV swojego wieku, ale zdjęcie zawsze jest mile widziane – prezentujesz się dzięki temu bardziej wiarygodnie; nie staraj się też na siłę odmładzać, dodając zdjęcie sprzed 10 lat; warto w tym celu odwiedzić profesjonalnego fotografa, który zrobi Ci korzystne zdjęcie biznesowe, na którym będziesz prezentować się i profesjonalnie, i atrakcyjnie,
- na rozmowie kwalifikacyjnej nie zdradzaj, ile zarabiałeś w poprzedniej firmie, negocjuj stawkę w oparciu o widełki podane w ogłoszeniu, nie poruszaj również tematu swojego wieku, nie przepraszaj i nie usprawiedliwiaj się z tego powodu, nie przekonuj również na siłę, że dogadasz się z młodym zespołem – postaw na autoprezentację swoich kompetencji;
- należy podkreślić, że CV osób powyżej 50. roku życia, pracujących wcześniej w sektorze prywatnym, zawiera często ślady odbywających się w latach 90. i na przełomie lat dwutysięcznych restrukturyzacji; nawet jeśli kandydat pracował 20 lat w jednej firmie, to może to być jego atutem, ponieważ odnalazł się w nowej sytuacji w firmie i na rynku pracy, mimo że był związany tylko z jednym pracodawcą;
- choć wydaje się to pozornie mało atrakcyjną propozycją, to zmieniając branżę, warto skorzystać z oferty staży i praktyk – zdobędziesz w ten sposób pierwsze doświadczenie i przekonasz się, czy opcja pracy w zupełnie nowym obszarze jest w ogóle dla Ciebie;
- o ile osobom po 50. trudno zmienić zawód, tak jeden trend pozostaje niemal niezmienny – okazują się oni zwykle lepszymi kandydatami do pracy w firmach produkcyjnych, gdzie liczą się umiejętności techniczne lub manualne, dlatego w tych specjalnościach pracownik, który ukończył 50. rok życia, nie musi zwykle aż tak bardzo obawiać się zwolnień;
- czas związany z poszukiwaniem pracy, szczególnie jeśli nagle stałeś się osobą bezrobotną, poświęć na robienie czegoś produktywnego; pogrążanie się w smutku i marazmie na pewno w niczym Ci nie pomoże, a tylko przeszkodzi i będzie zauważalne przez rekruterów podczas ewentualnych rozmów kwalifikacyjnych: posadź w ogródku nowe rośliny, posprzątaj garaż, wróć do sportu; stwórz rytm dnia, tak jakbyś był nadal zatrudniony – wrócenie na rynek pracy okaże się dzięki temu łatwiejsze.
Zatrudnienie pracownika po 50. roku życia
Zmiana pracy po 50. wymaga często konfrontacji ze stereotypami. Z czym musi się mierzyć kandydat po pięćdziesiątce? Na przykład z zarzutem o mniejszą elastyczność i otwartość, co spowodowane jest tym, że osoby z tej grupy wiekowej mają już swoje przyzwyczajenia i przekonania, które trudno zmienić. Jak wskazują jednak eksperci, niesprawiedliwe jest wiązanie tego faktu z wiekiem. Można zauważyć, że pokolenie 20- i 30-latków również staje coraz bardziej roszczeniowe, trudno ustępuje czy godzi się na kompromisy.
Kolejna kwestia – czy pracownik po 50. rzeczywiście trudniej odnajduje się w młodym zespole? Podobny wiek pozornie może sugerować zbliżone zainteresowania, poglądy, lepsze zgranie zespołu. Nic bardziej mylnego. To właśnie urozmaicona struktura wiekowa pozwala w większym stopniu zachować balans między brakiem cierpliwości, nadmiernym perfekcjonizmem i uprzedzeniami typowymi dla młodych a zdrowym rozsądkiem i dystansem do problemów nabytymi przez osoby 50+. Dzięki zdobytemu doświadczeniu zawodowemu i życiowemu mogą oni być skutecznym oparciem przy wielu projektach.
Często obawą w stosunku do osób po 50. roku życia jest mniejsze obycie z nowymi technologiami. I rzeczywiście młodsi pracownicy mogą mieć pod tym względem większe szanse na rynku pracy, ale osoby dojrzałe bardzo często wykazują chęć do nauki, są coraz bardziej aktywne w mediach społecznościowych i otwarte na nowe technologie.
Na jaki zawód się przekwalifikować? Pomysł na pracę po 50
Zmiana pracy po 50 wcale nie musi oznaczać żmudnych poszukiwań. Podpowiadamy, które obszary zawodowe warto monitorować.
Administracja
Praca administracyjna to nie zawsze papierkowa robota wymagająca spędzania długich godzin w archiwum. Dzisiaj to często stanowiska związane z rezerwacjami czy działaniami marketingowymi, które pozwalają na pracę zdalną.
IT
Jeżeli masz zmysł analityczny i pociąg do nowych technologii, możesz spróbować swoich sił w programowaniu. Chociaż w tym przypadku musisz się przygotować na okres intensywnej nauki. Jednak już najczęściej kilkumiesięczny bootcamp będzie w stanie zapewnić Ci pierwszą pracę jako junior.
Asystent medyczny
Rąk do pracy w prywatnej bądź państwowej służbie zdrowia nigdy za wiele. W związku z dużą ilością zadań administracyjnych lekarze często potrzebują wsparcia przy aktualizacji dokumentów, przygotowywania historii medycznej, wystawiania e-recept czy e-skierowań. Asystent medyczny powinien być zgłoszony przez lekarza do Rejestru Asystentów Medycznych.
Praca za granicą po 50-tce
Nigdy nie jest za późno, by wyjechać za granicę. Wcale nie musi to oznaczać stałego zatrudnienia, ale na początek lepiej zacząć chociażby od prac sezonowych. To dobry sposób, by szybko podreperować domowy budżet i pozyskać środki na kursy i szkolenia w kraju. Dużą popularnością cieszą się wyjazdy do opieki nad seniorami w Niemczech. Za granicą pracownicy po 50 roku życia są mile widziani, na przykład w branży budowlanej, ponieważ pracodawcy nie muszą ich przyuczać do zawodu. Znajomość języka też często nie jest konieczna, wystarczy motywacja do pracy. Pamiętaj jednak, aby w poszukiwaniu ofert pracy za granicą korzystać zawsze z zaufanych agencji.
Zmiana zawodu po 50 – czy warto?
Nigdy nie jest za późno, by zmienić swoją dotychczasową drogę zawodową. Jeżeli straciłeś pracę po 50., być może jest to dobry moment, by założyć własną firmę lub całkowicie się przekwalifikować. Jeżeli myślisz, że już za późno, by uczyć się programowania, bo zajmie Ci to dwa lata, to zastanów się, w jakim punkcie życia za te dwa lata będziesz, nie podejmując tej decyzji. No właśnie. Będziesz dokładnie w tym samym miejscu, więc warto wyjść ze strefy komfortu i podjąć ryzyko. A alternatyw jest naprawdę wiele.