Na rynku pracy brakuje wykwalifikowanej siły roboczej. Dlatego osoby dojrzałe, mogące pochwalić się doświadczeniem zarówno zawodowym, jak i życiowym, są poszukiwane przez pracodawców. Ich potencjał zauważyły już takie firmy jak IKEA, Amazon czy Lidl. Jaki jest doświadczony pracownik i czy prawdziwe są stereotypy o dojrzałych pracownikach?
Jaki jest dojrzały pracownik?
Rosnące problemy kadrowe spowodowały zmiany na rynku pracy i docenienie pracowników dojrzałych. Ich pojawienie się w firmie przynosi wiele pozytywnych skutków. Przede wszystkich osoby starsze wprowadzają poczucie stabilności, dają wsparcie młodszemu pokoleniu, łamią stereotypy. Okazuje się, że tacy pracownicy nie tylko pracują wydajnie i efektywnie, ale również są zdyscyplinowani, zaangażowani, otwarci na uwagi szefa, pomocni.
Współpraca w zespole różnych pokoleń to również wiele zalet. Osoby starsze, które zwykle są cierpliwe i skrupulatne, mogą być wzorem dla młodszych pracowników. Natomiast przebywanie w środowisku ludzi młodszych, czy zwracanie się po imieniu po prostu „odmładza” osoby dojrzałe.
Nieprawdziwe stereotypy na temat pracowników po 50-tce
Wiele pracodawców dostrzega potencjał osób dojrzałych, jednak mocno zakorzenione stereotypy wzmagają strach przed podjęciem współpracy z takimi osobami czy pełnym wykorzystaniem ich potencjału w firmie.
Badania pokazują jednak, że nie można generalizować, a negatywne przekonania na temat osób dojrzałych w pracy zwykle nie są prawdziwe.
Największe obawy generuje stan zdrowia osób po 50-tce. Pracodawcy boją się długotrwałych zwolnień, które pociągają za sobą chaos i dezorganizację w firmie. Jednak na przestrzeni lat stan zdrowia ludzi starszych znacznie się poprawił, a zwolnienia zwykle wiążą się z brakiem poczucia satysfakcji z pracy, a nie z stanem zdrowia. Obecnie kondycja i świadomość osób dojrzałych jest wysoka, na co wpływ ma rozwój farmaceutyki, regularne badania i wyższa aktywność fizyczna. Nie ma zatem takiej obawy, że dojrzały pracownik głównie będzie chorował, a nie pracował.
Jednak w przypadku długotrwałych zwolnień pracowników w wieku 50+ koszty pracodawcy zostały obniżone – liczba dni nieobecności za które pracodawca zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia została zmniejszona z 33 do 14.
Inną obawą pracodawców jest wpływ wieku na produktywność, możliwości fizyczne i intelektualne. Również w tym przypadku badania przeprowadzone na wieloletnich pracownikach firmy Mercedes-Benz pokazują, że jest wręcz odwrotnie: produktywność pracowników rośnie nieustannie w miarę stażu pracy, aż do emerytury.
Dość częstym zarzutem wobec pracowników po 50 roku życia jest również ich niechęć do zmian i uczenia się nowych technologii. Również i ta teza jest nieprawdziwa – z taką niechęcią można spotkać się u osób w każdym wieku. Poza tym umiejętność posługiwania się nowymi technologiami w grupie wiekowej 50+ stale rośnie i nie ma porównania ze stanem sprzed 10 lat. Obecnie pracownik dojrzały nie ustępuje umiejętnościami w zakresie obsługi profesjonalnych programów czy specjalistycznego sprzętu osobom młodszym, a szkolenie w tym zakresie może być niezbędne i dla młodych, i starszych pracowników. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zabierać osobom dojrzałym przywilej dokształcania się z obawy przed brakiem możliwości zrozumienia czy nauczenia się nowego oprogramowania.
Aktywizacja zawodowa osób 50+
Bierność zawodowa w Polsce najczęściej występuje wśród kobiet w wieku 50+. Jednak sytuacja na rynku pracy osób dojrzałych z roku na rok poprawia się.
W 2008 roku pracowała tylko co trzecia osoba w wieku 55-64 lat. Pięć lat później zatrudnionych było już 41,3% kobiet i mężczyzn w tym wieku. Przykład takich państw jak Dania czy Niemcy, gdzie pracuje ponad 60% osób w wieku 55-64 lata, pokazuje, że aktywność zawodowa osób po 50-tce może być wysoka aż do emerytury. Prym wiedzie Szwecja, w której pracuje aż 74% ludzi w wieku 55-64 lata!