Kolonoskopia jest super, bo życie jest super!

Kolonoskopia to badanie, na które powinien udać się każdy, kto skończył 50 lat. Niestety, mimo tego, że jest to najszybsza i najskuteczniejsza forma zarówno diagnostyki, czyli wykrycia raka jelita grubego, jak i terapii, czyli leczenia jego wczesnych stadiów, niewiele osób z niego korzysta. Warto jednak przekonać się do badania, bo liczba zachorowań na raka jelita grubego niestety stale wzrasta.

Na wczesnym etapie nie boli i nie daje żadnych objawów. W naszym kraju jest przyczyną 33 zgonów dziennie. Rozwija się najczęściej u osób po 50. roku życia, ale także obciążonych genetycznie, stosujących nieprawidłowo zbilansowaną dietę i podejmujących niską aktywność fizyczną, palących papierosy i nadużywających alkoholu. W Polsce co roku diagnozowanych jest 19 tysięcy nowych przypadków zachorowań. Rak jelita grubego − drugi, pod względem częstotliwości występowania w Polsce, nowotwór złośliwy u kobiet i trzeci u mężczyzn…

KOLONOSKOPIA JEST SUPER, BO ŻYCIE JEST SUPER

Na raka jelita grubego mamy wyśmienitą broń – przesiewowe badanie, które powinniśmy obowiązkowo zrobić po pięćdziesiątce. Kolonoskopia, bo o tym badaniu mówimy, jest najskuteczniejszą i najszybszą formą zarówno diagnostyki, czyli wykrycia raka jelita grubego, jak i terapii, czyli leczenia jego wczesnych stadiów. To z jednej strony badanie profilaktyczne, a z drugiej zabieg ratujący życie. Trwa od 15 do 40 minut i polega na wprowadzeniu do jelita grubego giętkiego i cienkiego aparatu zakończonego źródłem światła. Za jego pomocą lekarz może dokładnie obejrzeć jelito od środka. Poza tym kolonoskopia pozwala na usunięcie polipów, jeśli te znajdują się w jelicie, zanim jeszcze przekształcą się w raka. Dzięki kolonoskopii w badaniach przesiewowych już blisko 10 tys. Polaków uniknęło raka jelita grubego.

„Kolonoskopia jest nowoczesnym i bezpiecznym badaniem. Powinniśmy ją wykonywać najlepiej zanim pojawią się jakiekolwiek objawy, kiedy jesteśmy zupełnie zdrowi − profilaktycznie. Narosło jednak wokół niego wiele mitów, w konsekwencji czego większość społeczeństwa ma własne, często mylne wyobrażenie na temat przebiegu tego badania. Jako lekarze przypominamy: profilaktyczna kolonoskopia może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nawet o 60-90 proc. W moim odczuciu strach czy wstyd nie ma racji bytu, gdy uświadomię sobie, że kolonoskopia może mnie uchronić przed zachorowaniem na raka. I do takiej zmiany myślenia zachęcam wszystkich Polaków” – przekonuje prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła, Konsultant Krajowy w dziedzinie Gastroenterologii, Kierownik Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie.

CZYM JEST KOLONOSKOPIA?

Kolonoskopia to nowoczesne i bezpieczne badanie, które umożliwia rozpoznanie, kontrolę leczenia i wykonywanie zabiegów w różnych schorzeniach jelita grubego. Daje również szansę na całkowite wyleczenie zmian nowotworowych na wczesnym etapie choroby.

W Polsce kolonoskopia wykorzystywana jest w badaniach przesiewowych raka jelita grubego od  2000 roku. Jest zwykle wykonywana w szpitalu, w gabinecie przystosowanym do tego typu zabiegów. Badanie przeprowadzane jest obecnie z użyciem nowoczesnej i łatwej do wprowadzenia do wnętrza jelita aparatury, nieporównywalnie bardziej precyzyjnej i zaawansowanej technicznie niż ta używana kilkanaście lat temu. Zmianie uległy również stosowane w trakcie badania techniki, gwarantując ograniczenie dyskomfortu pacjenta do minimum − w dużej mierze zależy to od indywidualnej wrażliwości pacjenta.

W trakcie kolonoskopii istnieje możliwość pobrania wycinków śluzówki do badania histopatologicznego – jeśli istnieje taka potrzeba – oraz wykonania zabiegów endoskopowych, takich jak:

• usuwanie polipów (polipektomia),
• tamowanie krwawień zlokalizowanych w dolnym odcinku przewodu pokarmowego,
• poszerzenie zwężeń jelitowych (powstałych np. po zabiegach operacyjnych),
• paliatywne zmniejszenie masy guza w nieoperacyjnych nowotworach, w celu uzyskania drożności dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

KTO POWINIEN PODDAĆ SIĘ KOLONOSKOPII?

Każdy po ukończeniu 50. roku życia powinien wykonać profilaktyczne badanie kolonoskopowe. Wśród bezwzględnych wskazań do przeprowadzenia kolonoskopii, niezależnie od wieku, jest:

• niedokrwistość z niedoboru żelaza,
• zmiana rytmu wypróżnień (np. biegunki, zaparcia, ołówkowate stolce),
• polipy jelita grubego,
• krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego,
• choroby zapalne jelit,
• nieprawidłowości w innych badaniach,
• zachorowania na raka jelita grubego w najbliższej rodzinie.

JAK SIĘ ZAPISAĆ NA KOLONOSKOPIĘ?

Badanie kolonoskopowe wykonywane jest bezpłatnie na podstawie skierowania, podpisanego przez lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz wystawia skierowanie na badanie pacjentom, którzy przekroczyli 50. rok życia lub na podstawie bezpośrednich wskazań medycznych.

Osoby w wieku 50-65 lat mogą również bezpośrednio zgłosić się do ośrodków wykonujących kolonoskopię w tzw. programie oportunistycznym, a dodatkowo od 2012 roku w ramach Programu Badań Przesiewowych, wysyłane są imienne zaproszenia na kolonoskopię do osób między 55. a 64. rokiem życia.

JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ DO KOLONOSKOPII?

Specyfika badania kolonoskopowego wymaga ściśle określonej procedury postępowania, w celu odpowiedniego przygotowania się do badania.

Już na siedem dni przed planowanym terminem badania należy wprowadzić odpowiednią dietę. Obejmuje ona m.in. rezygnację ze spożywania owoców z pestkami, pieczywa z ziarnami, musli, siemienia lnianego, maku, czerwonych buraków i preparatów zawierających żelazo. W kolejnych dniach stopniowo należy przejść na całkowitą dietę płynną. Aby zapewnić odpowiedni obraz diagnostyczny jelit, a jednocześnie dla podniesienia komfortu badania, w przeddzień oraz bezpośrednio w dniu planowanej kolonoskopii należy spożyć łącznie 4 litry specjalnej zawiesiny zaleconej przez lekarza, która ułatwia wypróżnianie. Szczegółowy harmonogram przygotowania do badania przedstawi lekarz przy kwalifikacji do kolonoskopii.

JAK PRZEBIEGA KOLONOSKOPIA?

Łączny czas badania kolonoskopowego wynosi od 15 do 40 minut, a nad jego prawidłowym przebiegiem czuwa wysoko wykwalifikowany personel.

Lekarz przeprowadzający kolonoskopię na bieżąco pyta pacjenta o jego samopoczucie i w razie nasilenia się nieprzyjemnych objawów proponuje odpowiednie znieczulenie. Kolonoskopię można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym lub w przypadku indywidualnych wskazań w znieczuleniu ogólnym. Wskazania do zastosowania znieczulenia należy zawsze ustalić z lekarzem. Zastosowanie określonej metody znieczulenia może zależeć od planowanych zabiegów, ale także od obaw pacjenta. W określonych przypadkach lekarz zaproponuje pacjentowi znieczulenie ogólne − także dla poprawienia komfortu badania.

KAMPANIA EDUKACYJNA O JELICIE GRUBYM

Właśnie została zainaugurowana kampania „Servier – wyłącz raka”, która potrwa do połowy września. W Warszawie, Krynicy, Toruniu, Gdańsku i Krakowie przez niemal cały dzień czynna będzie w określone dni poradnia onkologiczna, w której będzie można skorzystać z bezpłatnych porad lekarzy zajmujących się profilaktyką, wykrywaniem i leczeniem raka jelita grubego. Możliwe będzie wykonanie USG wątroby.

Więcej informacji na temat kampanii znajduje się na stronie: www.wylaczraka.pl i na profilu facebook.com/wylaczraka.

ŹRÓDŁA:

• Polska Unia Onkologii, www.puo.pl/badania-profilaktyczne/rak-jelita-grubego
• Co warto wiedzieć. Rak jelita grubego, National Cancer Intitute of United States
• http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/nowotwory/rak-jelita-grubego-profilaktyka-objawy-leczenie_35992.html
• http://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/badania/kolonoskopia-po-badaniu-czego-spodziewac-sie-po-kolonoskopii_40316.html
• http://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/badania/kolonoskopia-przebieg-badania-i-przygotowanie-do-kolonoskopii_40197.html